راهنمای مراقبت ، ترمیم و تمیز کردن تابلوهای نقاشی

شرايط نگهدارى اثر نقاشى

براى جلوگيرى از نشستن گردوغبار بر روى نقاشى‌هاى قديمى بايد دقت خاص به‌عمل آيد و در هنگام دست زدن به ‌آنها بايد از دستکش نخى نازک استفاده کرد.
به‌هرحال نوع قاب و نگهدارى تابلو بايد داراى شرايطى باشد که کمترين آسيب را ايجاد نمايد. چهارچوب و مقوا را نبايد مستقيماً به قاب ميخ کرد، بلکه با استفاده از گيره‌هاى چوبى يا فلزى يا فنرى بايد آنها را محکم نمود. هنگام قاب کردن نقاشى‌هاى آبرنگ و پاستل، تابلو نبايد با شيشه تماس داشته باشد. در اين موارد مى‌توان از حايل استفاده کرد يا از قاب‌هايى که در پشت دو پله دارند.
چنانچه قصد داريد نقاشى‌هايى را در محلى انبار کنيد، نبايد آنها را روى هم انباشته کنيد. اگر چاره‌اى جز اين نداريد که تابلوها روى هم چيده شوند، بايد بين گوشه‌هاى قاب‌ها لايى قرار داد.

محافظت از تابلوی های نقاشی

برای محافظت تابلوی نقاشی در برابر تغییرات دما و رطوبت و گرد و خاک، از "ورنی" مخصوص رنگ روغن استفاده میکنیم. ورنی یکلایه محافظ روی سطح تابلو قرار میدهد که تابلو را تا حدودی از تغییرات محیط مصون نگه میدارد.
ورنی، دو نوع مات و براق دارد. استفاده از ورنی براق در تابلوهایی که انعکاس نور در آنها یک دست نیست، تا حدودی باعث یکپارچگی و یکدستی تاثیرات نوری در تابلو میشود.
ورنی هم بصورت مایع وجود دارد و هم بصورت اسپری. برای استفاده از ورنی اسپری، بعد از اینکه تابلو کاملا خشک شد، اسپری را به فاصله تقریبا سی یا سی و پنج سانتیمتری تابلو که بصورت افقی قرار داده ایم، گرفته و از بالا تا پایین تابلو را اسپری میکنیم.
ورنی مایع را با قلم مو باید روی تابلو زد. بنا به روایتی، شش ماه از زمان اتمام تابلو باید گذشته باشد تا رنگها کاملا خشک شده و بتوان ورنی مایع را با قلم مو روی تابلو زد.
یک دست زدن ورنی مایع با قلم مو، مخصوصا وقتی تابلو ابعاد بزرگی داشته باشد کار چندان راحت و آسانی نیست.
توجه:
-تابلو را قبل از ورنی زدن باید از گرد و غبار پاک نمود.
-استفاده از ورنیهای ایرانی به هیچ وجه توصیه نمیشود.
-نگهداری تابلو در محیطهای پر گرد و غبار و دود آلود موجب سیاه شدن رنگها میگردد.

ترميم تابلو

تابلوى نقاشى گاه در اثر يک حادثه و يا در اثر گذشت زمان دچار آسيب و صدمه مى‌شود. مرمت چنين آثارى بايد توسط متخصصين اين فن صورت پذيرد. توضيحاتى که در اينجا آورده مى‌شود تنها براى آگاهى يافته از موضوع است. در تابلوى صدمه ديده ابتدا بايد پشت آن بررسى شود. هر نوع صدمه از قبيل پارگى يا موارد ديگر در بوم يا سوراخ و پارگى در کاغذ يا پيچيدگى و پارگى در مقوا بايد ابتدا در حد امکان قبل از مرمت اصلى اثر برطرف شود. در موارد آسيب شديد، بعد از جدا کردن بخش‌هاى ناهنجار يا چسب محافظ اثر، آن‌را روى بوم جديدى مى‌چسبانند. در دوران‌هاى گذشته رويهٔ نقاشى را به‌طور موقت به‌سطح محکمى مى‌چسباندند و بعد براى جداسازى آن هفته‌ها وقت صرف مى‌کردند. اين روش امروز کاملاً منسوخ شده است. امروزه چسباندن پارچه به پشت يک نقاشى قديمى براى حفاظت تابلو بيشتر معمول است. هر نوع شکاف يا ترک نيز با اين روش اصلاح مى‌شود.
نقاشى‌هاى روى تخته در ابعاد بزرگ از همان ابتدا بايد لايه‌گذارى شوند. ترک و شکاف‌هايِ اين آثار بايد با چسب تعمير شود. شکاف و بريدگى کاغذ را بايد با چسباندن کاغذى به زير آن با استفاده از پرس يا اتو از بين برد. بهتر است بخش‌هاى آسيب‌ديده يا از بين رفته با رنگ يکدست پوشانده شود که رنگ آن با رنگ اطراف يکسان باشدو از صدمه بيشتر مصون بماند در ضمن قابل تشخيص نيز باشد.
برطرف کردن مشکل زردى يا تيره شدن اثر نقاشى کار بسيار دشوارى است.
گاهى اثر نقاشى رنگ روغن دچار کپک‌زدگى مى‌شود. چنانچه رطوبت محيط کافى باشد و گردوغبار محيط تغذيه کپک‌ها را ميسر کند اين اتفاق رخ مى‌دهد. اغلب کپک‌ها در پشت تابلو ظاهر مى‌شوند و چسب ‌آسترى خورده مى‌شود. همين امر روى تابلو نيز ممکن است اتفاق بيفتد و سبب تورم و پوشيدگى شود. اين گونه تابلوها در ابتدا بايد خشک شوند و سپس توسط خمير نان کپک‌ها از روى تابلو جدا شود. سپس با الکل محل تميز مى‌شود تا باکترى‌ها نابود شوند.
در تابلوهاى پاستلى موضوع متفاوت است. قسمت‌هاى صدمه‌ديده را بايد با صبر و حوصلهٔ زياد ضربه بزنيم. البته با اين عمل تابلو چيزى را از دست مى‌دهد. اگر پودر رنگ پاستل به شيشه چسبيده باشد تنها کارى که مى‌توان انجام داد اين است که تابلو با دقت از قاب جدا شود و شيشه را تميز کرده و يا آن‌را عوض نمائيم.

تميز کردن تابلو

برای تمیز کردن نقاشی های روی کاغذ نیاز است ابتدا نوع رنگ آن را تشخیص دهید و بدانید برپایه آب است یا حلال شیمیایی. برای دانستن آن کافی است روی قسمت کوچکی از حاشیه نقاشی یک دستمال مرطوب بکشید اگر پاک شد یعنی نقاشی شما بر پایه آب است و برای تمیز کردن آن کافی است از یک چوب گرد گیری کمک بگیرید.
براى تميز کردن تابلوى روغن نبايد از مواد تميزکنندهٔ خانگى مثل آب و صابون استفاده کرد. در هر صورت چنين تابلويى ممکن است ترک‌هايى داشته باشد و نفوذ آب و صابون در آن ايجاد اشکال مى‌کند و ممکن است جذب زمينه شود. ممکن است بخشى از تابلو ظاهراً تميز شود اما لايهٔ رويى اثر، مات مى‌شود و ارزش تابلو از بين مى‌رود.
ساده ترین روش برای تمیز کردن نقاشی های رنگ روغن یا اکریلیک، این است که پارچه نخی سفید را به آب و صابون آغشته کنید و آهسته روی آن بکشید. استفاده از صابون های زیتونی معجزه می کند و خواهید دید که پارچه ی سفید شما، با تمیز کردن تابلو، چطور سیاه می شود. روی رنگ های غلیظ و برجسته نقاشی را به آرامی تمیز کنید تا رنگ های آن از بین نرود . بهتر است برای تمیز کردن شکاف های روی نقاشی نیز، از گوش پاک کن استفاده کنید.
يکى دیگر از روش‌ها براى تميز کردن اين‌گونه تابلوها آن است که ابتدا در فضاى خالى پشت تابلو (اگر اثر نقاشى روى بوم است) با پارچه تا شده يا هر وسيلهٔ ديگرى در اندازهٔ مناسب پر شود. و روى زمينهٔ محکمى قرار گيرد. سپس تابلو را برمى‌گردانيم. با فشار آوردن با دقت تمام سعى شود لبهٔ شيب‌دار چهارچوب پايين‌تر از شيء زير آن قرار گيرد. سپس تکه‌اى نان سفيد که تازه و گرم باشد برداشته و قسمت نرم و خميرى آن را جدا مى‌کنيم و به‌صورت گلولهٔ کوچکى درمى‌آوريم؛ سپس ‌آن‌را روى تابلو مى‌غلتانيم. سپس تکه ديگرى برمى‌داريم و اين عمل را تکرار مى‌کنيم. ابتدا با فشار کم و سپس فشار بيشترى وارد مى‌کنيم.
روش ديگر استفاده از پاک‌کن نرم است ولى اشکال را دارد که از خود اثرى خميرى و چرب بجا مى‌گذارد.
از جارو برقى هم مى‌توان در اين مورد کمک گرفت. به‌شرطى که با سطح اثر تماس پيدا نکنند. براى اين کار تابلو را تخت روى زمين بخوابانيد و سطح آن را با جارو برقى تميز نماييد. با فشار هوا نيز مى‌توان اين عمل را انجام داد البته اين کار بايد با دقت صورت گيرد تا گرد و خاک به داخل تابلو نفوذ نکند.
بعد از تميز کردن تابلوهاى رنگ روغن گاه شکلى ناهمگون و وصله‌دار پيدا مى‌کنند و در اين صورت بايد با ايجاد پوششى با يک لايه ورنى محافظ اين مشکل را برطرف کرد. البته نقاشى‌هاى جديد، اگر نوع بست آنها مشخص نيست نبايد به اين روش محافظت شوند.

گردآوری: تحریریه کمددیواری
تگ ها: نگهداری تابلوها-دکوراسیون داخلی-مراقبت از تابلوها-محافظت از تابلوها-روش های محافظ از تابلوهای نقاشی شده-تابلوهای نقاشی شده-نحوه ی حمل تابلوها-دکوراسیون منزل-طراحی داخلی-تابلو نقاشی-نگهداری از تابلوهای نقاشی